Cá chết hàng loạt ở miền Trung: Quá nhiều mâu thuẫn

Đã gần một tháng trôi qua, kể từ ngày hiện tượng cá chết ở một số tỉnh ven biển miền trung diễn ra cho đến nay vẫn chưa có kết luận cuối cùng về nguyên nhân. Trong khi đó càng ngày càng nhiều mâu thuẫn khó hiểu diễn ra.

Thông tin mới nhất mà Công lý thông tin đến độc giả là ngày 28/4, Đoàn công tác của Bộ TN&MT do đích thân Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã đến thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh khảo sát thực địa, điều tra nguyên nhân cá chết hàng loạt.

Bộ trưởng Hà chia sẻ với bà con ngư dân và khẳng định: “Đây là một sự cố thảm họa rất lớn, lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam. Phải thừa nhận rằng, các bộ ngành, các cơ quan nghiên cứu khoa học dù đã rất nỗ lực nhưng việc điều phối, triển khai trước các thảm họa như thế này còn lúng túng, chưa khoa học, chậm, chưa đáp ứng được sự kỳ vọng của bà con và công luận. Với tư cách là người đứng đầu của Bộ, tôi xin nhận khuyết điểm về vấn đề này”. 

Khi làm việc với lãnh đạo Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS), Bộ trưởng Trần Hồng Hà lại khẳng định: “Đối với pháp luật Việt Nam, hệ thống xả thải mà lắp đặt ngầm là không cho phép. Chúng tôi đề nghị phải có biện pháp để giám sát, tiếp cận và quan sát hệ thống này”.

Từ phát biểu của Bộ trưởng Hà đã nảy sinh một mâu thuẫn khó hiểu. Chúng ta nhớ lại cách đây ít ngày, cũng tại Hà Tĩnh, chính Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Nhân Tuấn đã nói với báo chí: “Hệ thống xả thải này là hợp pháp” và nó được Bộ chấp thuận từ năm 2014.

Vậy đường ống xả thải ngầm của Formosa là thế nào? Hợp pháp hay không hợp pháp? Chắc chắn chưa thể trả lời rõ ràng được vì phải mất thời gian nghiên cứu.

Họp báo công bố nguyên nhân vụ cá chết

Cũng trong cuộc họp báo mới đây nhất, khi báo chí và dư luận đang “dài cổ” ngóng một kết luận chính xác về nguyên nhân cá chết thì tất cả bỗng tưng hửng vì sau nhiều ngày chờ đợi, kết luận vẫn chỉ là một giả thiết mơ hồ, nhiều tranh cãi.

Thứ trưởng Võ Nhân Tuấn đại diện Bộ TN&MT công bố hai nhóm nguyên tố chính dẫn đến việc cá chết. Một là do tác động độc tố hoá học của con người ở đất liền và trên biển. Thứ hai là do tác động của hiện tượng tảo nở hoa hay thủy triều đỏ.

Thứ trưởng Tuấn cho rằng, các nhà chuyên môn, nhà khoa học đã nghiên cứu rất kỹ và đưa ra hai nhóm khả năng trên. Tuy nhiên sau đó, các nhà khoa học trên khắp cả nước lại phản đối nhóm nguyên nhân do “thủy triều đỏ” gây ra hiện tượng cá chết ở Việt Nam. Vì Thủy triều đỏ chỉ có tác động trên mặt nước chứ không diễn ra ở tầng nước sâu.

Cho rằng, vụ việc cá chết gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống xã hội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa yêu cầu Bộ Công an vào cuộc điều tra, xử lý nghiêm nếu vi phạm pháp luật hình sự.

Rất có thể, Việt Nam sẽ nhờ đến các chuyên gia quốc tế để làm rõ nguyên nhân. Như vậy thì càng thấy rằng, vị đại diện “lò tiến sĩ” nào đó nói quả không sai, chỉ tiêu mỗi ngày 1 tiến sĩ còn quá ít!?